Maliye Teorisi Ana Bilim Dalı

Maliye Teorisi Anabilim Dalı, devletin ekonomik sistem içerisindeki rolünü kuramsal temelde irdeleyen, kamu maliyesinin normatif ve analitik boyutlarını ele alan bir akademik disiplindir. Bu disiplin, devletin gelir elde etme ve harcama süreçlerini yalnızca teknik açıdan değil, aynı zamanda sosyal adalet, ekonomik etkinlik ve politik meşruiyet bağlamlarında değerlendirerek daha bütüncül bir anlayış sunar.

Anabilim dalının temel çalışma alanları şunları kapsamaktadır:

• Devletin ekonomik rolü: Piyasa başarısızlıkları, dışsallıklar, kamu malları ve gelir dağılımı sorunları gibi nedenlerle devletin müdahale gerekçelerini teorik temelleriyle analiz eder.
• Kamu gelirleri teorisi: Vergilerin ekonomik davranış üzerindeki etkileri, vergi yükünün dağılımı, optimal vergilendirme ilkeleri ve maliye politikalarının gelir eşitsizliğine etkileri üzerinde durur.
• Kamu harcamaları teorisi: Harcama kararlarının bireylerin refah düzeyleri, üretim ve tüketim yapıları üzerindeki etkilerini irdeler; etkinlik, hakkaniyet ve sürdürülebilirlik gibi ilkeler doğrultusunda inceler.
• Maliye politikaları ile makroekonomik dengeler arasındaki ilişki: Enflasyon, işsizlik, büyüme ve kamu borçlanması bağlamında maliye politikalarının ekonomik yapıya olan etkilerini değerlendirir.
• Normatif analiz: Mali düzenlemelerin “nasıl olmalı?” sorusu çerçevesinde etik, adil ve demokratik ilkelere dayalı analizler içerir.

Disiplin, iktisat teorisi, kamu politikası, siyaset bilimi ve hukuk gibi alanlarla yakın ilişki içerisindedir. Böylece öğrenciler hem ekonomik modellerin kavramsal yapısını hem de politika uygulamalarının toplumsal etkilerini değerlendirme yetisi kazanırlar.

Maliye Teorisi, kamu maliyesi literatürünün temelini oluşturan kavramsal sorgulamalara kapı aralarken; uygulama düzeyinde politikaların rasyonelleştirilmesine katkı sağlayarak akademik düşüncenin politika üretim süreçleriyle buluşmasını mümkün kılar.